پیش از پاسخ به این سوال، لازم است بدانید که ریزش موها در طول روز در حد معینی، بسیار طبیعی است. اگرچه این موضوع باعث ناراحتی و نگرانی زیادی می‌شود.
در حالی که طاسی مردانه و زنانه علت اصلی ریزش موی غیرطبیعی است، دلایل دیگری نیز وجود دارد. یافتن دلیل اصلی ریزش مو، در انتخاب درمان مناسب، بسیار موثر است.
در این نوشته، میزان ریزش موی طبیعی، مراحل رشد و ریزش مو، علل ریزش موی غیر طبیعی و درمان های موجود را بررسی خواهیم کرد. همچنین نکاتی را برای مراقبت بهتر از موها بیان خواهیم کرد.
چه میزان ریزش مو در روز طبیعی است؟
طبق نظر آکادمی متخصصین پوست و مو در آمریکا، از دست دادن ۵۰ تا ۱۰۰ تار مو در روز طبیعی است. البته برای افرادی که تارهای موی بلندتری دارند، از دست دادن آنها ممکن است بیشتر به چشم بیاید. از آنجا که ۱۰۰۰۰۰ فولیکول مو و بیشتر، در پوست سر هر فرد وجود دارد، ریزش ۱۰۰ تار مو در روز تفاوت زیادی در ظاهر ایجاد نمی‌کند.
متوسط ریزش مو در مردان و زنان چه تفاوتی دارد؟
خانمها بیشتر از مردان تارهای موی خود را از دست می دهند. اگرچه هیچ راهی برای اندازه گیری عینی تفاوت وجود ندارد. زیرا حالت دادن و اتو کشیدن روزانه و رنگ کردن مکرر مو نقش مهمی در میزان ریزش موهای زنان دارد. تقریباً ۴۰ درصد از زنان هر روز موهای خود را به دلیل اتو زدن از دست می‌دهند. از طرفی زنان بیشتر از مردان دوره‌های ریزش موهای خود را به دلیل بارداری و یائسگی تجربه می‌کنند.
چرخه زندگی مو به چه شکل است؟
صدها هزار مو روی سرهریک از ما وجود دارد. هر یک از تارهای مو در مرحله‌ای متفاوت از عمر دو تا پنج ساله خود قرار دارند. موها در یک چرخه‌ی معین رشد کرده و می‌میرند. در این میان تغذیه، استرس، بهداشت و حالت دهی روزانه همگی در میزان ریزش روزانه موها نقش دارند.
- مرحله‌ای که یک رشته مو در حال رشد است، مرحله آناژن نامیده می‌شود. در حالت عادی، ۹۰ درصد تار موهای شما در حال حاضر در آن مرحله هستند. موها در مرحله آناژن، ماهانه حدود یک سانتیمتر رشد می‌کنند.
- مرحله‌ی بعدی، مرحله‌ی کاتاژن است. فقط حدود ۱ تا ۲ درصد از منابع موهای شما در هر زمان در مرحله کاتاژن هستند. این مرحله دو تا سه هفته به طول می‌انجامد. در مرحله کاتاژن، تار مو رشد نمی‌کند.
- آخرین مرحله رشد مو، مرحله تلوژن است. موهای فاز تلوژن را موهای چوبی نیز می‌نامند. در این مرحله، یک تار مو در حالت استراحت قرار گرفته و آماده‌ی جدا شدن از پوست سر شما می‌شود. حدود ۸ تا ۹ درصد تارهای مو در هر زمان در این مرحله قرار دارند.
چگونه می‌توانید بفهمید که موهای زیادی از دست می‌دهید؟
انجام تست کشش در خانه، می‌تواند طبیعی یا غیر طبیعی بودن ریزش موی شما را تعیین کند. این آزمایش بسیار ساده است. زمانی که موهایتان خشک و تمیز است، ناحیه‌ای از آن را در بین انگشتان خود بگیرید و انگشتان خود را در آن حرکت داده و به محض رسیدن به انتهای تارهای مو، آن را به آرامی بکشید. اگر بعد از هر کشش بیش از دو یا سه تار مو در دست شما باقی مانده باشد، شما احتمالا ریزش موی بیش از حد دارید. نباید بیش از ۱۰ تار مو در هر ۱۰۰ تار کشیده شده خارج شود. برای تعیین علت ریزش مو به پزشک مراجعه کرده و آن را درمان کنید.
علل ریزش مو شامل چه مواردی است؟
دلایل احتمالی ریزش مو عبارتند از:
آلوپسی آندروژنیک:
آلوپسی آندروژنیک اصطلاح دیگری برای طاسی الگوی زن یا مرد است. این دلیل، یکی از علل بسیار شایع ریزش مو است. طاسی الگوی مرد و زن ژنتیکی است. در مردها موهای شقیقه و تاج سر میریزند. اما در زنان، موها معمولاً در سراسر سر نازک می‌شوند.
آلوپسی آندروژنیک به احتمال زیاد با افزایش سن رخ می‌دهد، اما ممکن است در هر سنی پس از بلوغ آغاز شود. بسیاری از زنان دچار آلوپسی آندروژنیک، پس از یائسگی دچار آن می‌شوند. این بدان معناست که هورمون‌ها ممکن است با این بیماری در ارتباط داشته باشند. درمان این بیماری با ماینوکسیدیل، دارویی برای رشد مو امکان پذیر است.
۲. بارداری:
برخی از زنان ممکن است اندکی پس از زایمان دچار ریزش بیش از حد مو شوند. این عارضه به دلیل کاهش سطح استروژن در زمان بارداری است. این نوع ریزش مو یک حالت موقتی است و معمولاً ظرف یک سال یا زودتر برطرف می‌شود.
البته با تکنیک‌های زیر می‌توانید به بهبود ریزش موی بارداری کمک کنید. روش‌هایی مانند:
- استفاده از شامپوی حجم دهنده و نرم کننده
- استفاده از محصولاتی که برای موهای نازک و حساس طراحی شده‌اند
- عدم استفاده از شامپوهای نرم کننده، زیرا ممکن است برای موهای ریز سنگین باشند
- استفاده از نرم کننده در انتهای موها، به جای پوست سر
۳. Telogen effluvium:
تلوژن افلوویوم شرایطی است که موها در مرحله تلوژن چرخه رشد باقی می‌مانند. این موضوع باعث ریزش موهای بیشتر در افراد می‌شود.
تلوژن افلوویوم معمولاً یک وضعیت موقتی است که با گذشت زمان برطرف می‌شود. اما توصیه می‌شود برای تشخیص علت آن به پزشک مراجعه کنید.
برخی از علل احتمالی تلوژن افلوویوم عبارتند از:
- استرس شدید
- عمل جراحی
- زایمان
- کاهش سریع وزن
- مشکلات تیروئید
- داروهای خاص
پزشک باید علل زمینه‌ای تلوژن افلوویوم را درمان کند.
۴. آناژن افلوویوم:
آناژن افلوویوم باعث می شود حجم زیادی از موها در مرحله آناژن به سرعت ریزش کنند. این بیماری ممکن است باعث ریزش مو از سر و سایر قسمت‌های بدن از جمله ابرو و مژه شود.
علل ایجاد آناژن افلوویوم عبارتند از:
- شیمی درمانی
- تابش – تشعشع
- عفونت های قارچی
- بیماری خودایمنی
درمان این بیماری بستگی به علت آن دارد اما می‌تواند شامل محلول موضعی ماینوکسیدیل باشد. اگر فردی در اثر شیمی درمانی دچار آناژن افلوویوم شده باشد، خنک کردن پوست سر در حین عمل ممکن است کمک کننده باشد. اگرچه موها معمولاً ۳ تا ۶ ماه پس از قطع شیمی درمانی دوباره رشد خواهند کرد.
۵. آلوپسی آره آتا:
آلوپسی آرئاتا یک بیماری خود ایمنی است. به این معنی که سیستم ایمنی بدن فرد با سلول‌های سالم خود مبارزه می‌کند. این بیماری باعث ریزش ناگهانی مو می‌شود. زیرا سیستم ایمنی بدن به همراه دیگر قسمت‌های سالم به فولیکول‌های مو حمله می‌کند.
موهای سر و ابروها و مژه‌ها ممکن است در تکه‌های کوچک ریزش کنند.
اگر فردی به این بیماری مبتلا است، باید به پزشک مراجعه کند. پزشک ممکن است داروهایی برای کمک به رشد مجدد موها تجویز کند.
۶. آلوپسی کششی:
ریزش موی کششی به دلیل کشیدن موها در مدل موهای تنگ است. در صورت بستن موها به شکل دم اسبی ، بافت و مواردی از این دست، موها به تدریج نازک و شل شده و خواهند ریخت. سعی کنید موهای خود را مدت طولانی در این شکل‌ها نگه ندارید تا از ریزش آن جلوگیری شود.
۷. داروها:
ریزش مو عارضه‌ی جانبی برخی از داروهاست. داروهایی مانند:
- داروهای رقیق کننده خون مانند وارفارین
- راکوتان، برای درمان آکنه
- داروهای ضد افسردگی، از جمله پروزاک و زولوفت
- مسدود کننده‌های بتا
- داروهای کاهنده کلسترول مانند لوپید
ممکن است پزشک بتواند دوز دارو را کاهش دهد یا دارو را تغییر دهد تا ریزش موها متوقف شود.
۸. کمبودهای تغذیه ای:
کمبود مواد مغذی می‌تواند باعث ریزش مو شود. رژیم های شدید که دارای پروتئین بسیار کم و ویتامین های خاصی مانند آهن هستند، گاهی اوقات باعث ریزش بیش از حد مو می‌شوند. در این موارد برای آزمایش خون به پزشک مراجعه کنید تا بررسی شود که آیا کمبود ریزمغذی‌ها دلیل ریزش موی شما هست یا نه.
۹. قرص های ضد بارداری:
ممکن است زنان، هنگام استفاده از قرص‌های ضد بارداری دچار ریزش مو شوند. برخی دیگر ممکن است چند هفته یا چند ماه پس از قطع مصرف، دچار ریزش مو شوند. افرادی که از قرص‌های ضد بارداری استفاده می‌کنند، می‌توانند دارویی را انتخاب کنند که دارای شاخص آندروژن پایین باشد. این امر ممکن است به کاهش خطر ریزش مو کمک کند.
نمونه‌هایی از قرص های ضد بارداری با شاخص آندروژن پایین عبارتند از:
- دزوژن
- ارتو-سیپت
- ارتو-سیکلن
از طرف دیگر اورال و لوسترین دارای شاخص آندروژن بالاتری هستند. اشکال دیگر پیشگیری از بارداری که بر هورمون‌ها تأثیر می‌گذارد نیز ممکن است باعث ریزش مو شوند.
انجمن ریزش مو آمریکا توصیه می کند افرادی که بیشتر در معرض ریزش موی ژنتیکی هستند، از نوع پیشگیری از بارداری غیر هورمونی استفاده کنند.
۱۰. کرم حلقوی یا قارچ پوستی(ringworm):
کرم حلقوی یک عفونت قارچی است که می‌تواند باعث ریزش مو شود. کرم حلقوی روی پوست سر می‌تواند باعث ایجاد طاسی موقت در سر شود.
علائم این عفونت عبارتند از:
- یک نقطه کوچک در سر که بزرگتر می‌شود
- موهای شکننده
- لکه های خارش دار و قرمز پوست در مناطق آسیب دیده
- ترشح تاول روی پوست سر
- تکه های حلقه مانند، با رنگ قرمز در خارج و داخل دایره که با رنگ پوست مطابقت دارد
اگر کرم حلقوی به خودی خود بهبود نیابد، پزشک ممکن است داروی ضد قارچ تجویز کند. از طرف دیگر، آنها ممکن است آنتی بیوتیک هایی مانند گریزئوفولوین را تجویز کنند.
