هیپرهیدروز یا تعریق شدید و بیش از حد چیست؟ این بیماری چه علائمی دارد و آیا می‌تواند خطرناک باشد؟ چگونه این بیماری تشخیص داده شده و درمان میشود؟ در ادامه با این مطلب از داروخانه آنلاین اندرزگو همراه باشید به این سوالات پاسخ خواهیم داد.
چرا عرق می‌کنیم؟
عرق کردن روشی است که بدن شما به منظور خنک شدن و خلاص شدن از شر بعضی از مواد شیمیایی انجام می‌دهد. گاهی اوقات عرق کردن زیاد طبیعی است؛ مثل زمانی که به شدت ورزش می‌کنید یا زمانی که در محیطی قرار می‌گیرید که دمای هوا در آنجا بسیار بالا است.
تعریق شدید یا هیپرهیدروزچیست؟
عارضه تعریق بیش از حد یا همان هایپرهیدروز (Hyperhidrosis) یک معضل رایج است که می‌تواند مشکلات و ناراحتی‌های زیادی را برای فرد مبتلا به وجود آورد. طبق تحقیقات انجام شده، حدود دو تا سه درصد مردم آمریکا از عارضه تعریق بیش از حد در زیر بغل یا کف دست و کف پا رنج می‌برند. تعریق بیش از حد در زیر بغل معمولا در اواخر نوجوانی و بلوغ اتفاق می‌افتد در حالی که تعریق بیش از حد کف دست و پا از سنین کمتر (حدود ۱۳ سالگی) در بدن ظاهر خواهند شد. در صورتی که به این مشکل اهمیت نداده و آن را درمان نکنید، تا آخر عمر دردسرهای آن همراه شما خواهد بود.
به طور کلی عرق کردن می‌تواند امری ناراحت کننده و خجالت آور باشد؛ این فرآیند می‌تواند باعث ایجاد لکه روی لباس‌های شما شده، لحظات عاشقانه و نزدیک با شریک زندگی‌تان را خراب کند یا به طور کلی کیفیت روابط اجتماعی شما را کاهش دهد. این معضل در حالت شدیدتر خود می‌تواند مشکلات کاملا جدی، مانند ناتوانی در نگه داشتن خودکار، ناتوانی در نگه داشتن و کنترل فرمان اتومبیل یا دست دادن با سایر افراد، برای شخص مبتلا به وجود آورد.
- هایپرهیدروزیس موضعی: زمانی‌که یک نقطه خاص بیش از حد عرق می‌کند. به عنوان مثال، هیپرهیدروزیس کف دست و پا بیانگر تعریق بیش از حد این مناطق است.
- هایپرهیدروزیس کلی: روی تعریق بیش از حد کل بدن تاثیر می‌گذارد.
هایپرهیدروزیس ممکن است از بدو تولد وجود داشته باشد یا در سنین بالاتر ایجاد شود. با این حال، بیشتر موارد، تعریق بیش از حد معمول در سال‌های نوجوانی فرد شروع میشود. این بیماری می‌تواند به دلیل یک بیماری زمینه‌ای باشد و در بعضی مواقع دلیل مشخصی نداشته باشد:
- هیپرهیدروزیس ایدیوپاتیک اولیه: به معنی تعریق بدون علت معلوم و مشخص است. در اکثر موارد، هایپرهیدروزیس، موضعی است.
- هایپرهیدروزیس ثانویه: شخص به دلیل یک بیماری زمینه‌ای مانند چاقی، نقرس، یائسگی، تومور، مسمومیت با جیوه، دیابت یا پرکاری تیروئید (پرکاری غده تیروئید) بیش از حد عرق می‌کند.
طبق انجمن بین المللی هایپرهیدروزیس، تقریبا ۲.۸ درصد یا معادل ۷.۸ میلیون نفر از آمریکایی‌ها تحت تأثیر هایپرهیدروزیس هستند. گاهی هایپرهیدروزیس به حدی شدید است که باعث خجالت شده و با ناراحتی و اضطراب همراه است. خوشبختانه، چندین گزینه وجود دارد که می‌تواند علائم را به طور موثر درمان کند. بزرگترین چالش در درمان هایپرهیدروزیس تعداد قابل توجهی از افرادی است که به دلیل خجالت و یا به دلیل اینکه نمی‌دانند درمان موثر وجود دارد، به دنبال مشاوره پزشکی نیستند.
علت عرق کردن زیاد
دیگر علل عرق کردن زیاد به شرح زیر است:
- ابتلا به دیابت
- ابتلا به نارسایی قلبی
- اضطراب
- پرکاری تیروئید
- مصرف برخی داروها
- هایپرهیدروزیس
علائم عرق کردن بیش از حد چیست؟
شاید بپرسید از کجا بدانیم که عرق کردن ما غیر طبیعی است یا عادی! اگر نشانه‌های زیر را دارید، تعریق شما بیش از حد است:
- اگر تعریق قابل مشاهده باشد: لباس خیس شود یا عرق از بدن چکه چکه کند.
- مشکل برای به دست گرفتن خودکار، کار با موس کامپیوتر یا صفحه کلید.
- مرطوب ماندن پوست به مدت طولانی (احتمالا بعد از آن پوست نرم، سفید و پوسته پوسته میشود.)
- عفونت مکرر پوست در قسمت‌هایی از بدن که عرق می‌کنند.
درمان عرق کردن بیش از حد
چنانچه آنقدر زیاد عرق می‌کنید که زندگی روزمره‌تان تحت تاثیر قرار گرفته است، حتما با پزشک خود مشورت کنید تا راهکاری موثر به شما پیشنهاد دهد. درمان‌هایی که اغلب برای عرق کردن زیاد پیشنهاد می‌شوند به شرح زیر است:
داروهای موضعی ضد تعریق
این داروها باید توسط پزشک تجویز شوند و دستور مصرف این‌گونه است که قبل از خواب باید مورد استفاده قرار گیرند.
استفاده از برق برای درمان عرق کردن زیاد
دستگاهی به نام یونتوفورزیس وجود دارد که به کمک آن جریان الکتریکی ضعیفی را از طریق پوست وارد بدن می‌کنند. برای استفاده از این دستگاه باید دست‌ها یا پاهای خود را داخل سینی قرار دهید که مقداری آب در آن وجود دارد. جریان الکتریکی حاصل از این دستگاه باعث ایجاد احساس سوزن سوزن شدن در پوست میشود. مطابق با دستور پزشک استفاده از این دستگاه برای درمان تعریق زیاد در چندین جلسه باید صورت گیرد تا در نهایت موثر واقع شود.
تزریق بوتاکس
در این روش تزریق بوتاکس در نواحی از بدن که مشکل عرق کردن زیاد دارند، صورت می‌گیرد؛ مثل زیر بغل یا دست. بوتاکس به طور موقت اعصابی را که باعث تعریق می‌شوند مسدود می‌کند و در نتیجه مشکل عرق کردن زیاد بهبود می‌یابد. دقت کنید که این درمان یک راهکار همیشگی نیست و فرد باید بعد از مدتی مجددا درمان را تکرار کند.
دارو برای عرق کردن زیاد
برخی از داروها ممکن است با جلوگیری از تحریک غدد عرق یا کاهش استرس در کاهش تعریق بدن نقش داشته باشند. برای استفاده از این داروها حتما باید با پزشک مشورت کنید.
انرژی الکترومغناطیسی
در این روش پزشک پس از بی‌حس کردن موضع مورد نظر (مثلا غدد زیر بغل) با استفاده از انرژی الکترومغناطیسی به آن قسمت از بدن حرارت می‌دهد. انجام این کار ممکن است حدود ۱ ساعت زمان ببرد و درمان در چندین جلسه باید صورت گیرد.
جراحی برای درمان عرق کردن
اگر هیچ یک از درمان‌های فوق پاسخگو نباشند در نهایت ممکن است پزشک برای برداشتن غدد عرق یا تخریب اعصاب منتهی به غدد عرق جراحی انجام دهد.
۱. ایا غلظت خون باعث تعریق زیاد میشود؟
یکی از علائمی که ممکن است فردی که غلظت خون بالا دارد و یا فشار خون او بالاست، تجربه کند، عرق کردن زیاد است.
۲. کمبود چه ویتامینی باعث تعریق زیاد میشود؟
اگر ویتامین D بدن شما کم باشد، احتمال تعریق زیاد از سر و باقی اعضای بدن افزایش پیدا می‌کند. تعریق از سر از علائم ابتدایی کمبود ویتامین دی است.
۳. علت تعریق زیاد درسروصورت چیست؟
برای درمان عرق‌کردن زیاد کف دست، شما اول باید استرس خود را درمان کنید. موارد خفیف بیماری تعریق کف دست با داروهای موضعی و خوراکی قابل‌کنترل است. بوتاکس نیز از مواردی است که برای درمان عرق کف دست استفاده میشود. اما موارد شدید به درمان‌های دارویی پاسخ نمی‌دهد و باید جراحی شود. جلوگیری از اضطراب تا حد زیادی در کاهش تعریق موثر است، شستن دست‌ها و دوش‌گرفتن‌های مکرر در درمان موقتی این بیماری موثر است.
مطالعات نشان‌می‌دهد که ۳۰ تا ۵۰ درصد افرادی که این نوع عرق‌کردن را تجربه می‌کنند، سابقه خانوادگی آن را دارند. تعریق زیاد سر و صورت، ممکن است به خاطر بیماری معروفی به نام هایپر هیدروز جمجمه‌ای باشد. همان‌طور که در ابتدای مقاله گفته‌شد، هایپر هیدروز به معنی تعریق بیش‌از‌حد برای حفظ دمای طبیعی بدن است. در حالی‌که هایپر هیدروز در هر قسمت از بدن ممکن است رخ دهد، اما از آنجایی که تعداد زیادی غدد عرق در صورت و پوست سر وجود دارد. بنابراین اگر مستعد تعریق بیش‌از‌حد باشید، ممکن است تعریق زیاد سر و صورت بیشتر شما را اذیت کند.
شدت این بیماری می‌تواند کم و یا زیاد باشد. تعریق بیش‌از‌حد سر و صورت می‌تواند احساس بدی به شخص بدهد یا شما را در مکان‌های عمومی و در اجتماعات دچار ناراحتی کند. برای درمان سریع‌تر عرق زیاد سر و گردن به دکتر غدد مراجعه کنید.
علت عرق کردن سر و گردن در خواب چیست؟
عرق کردن سر و گردن در خواب ممکن است به دلایل مختلفی باشد. در زیر، برخی از این دلایل را شرح خواهم داد:
- ۱- شرایط آب و هوایی: در فصل‌های گرم و مرطوب، بدن به منظور خنک شدن، بیشترین تلاش خود را برای تعریق و تبخیر آب از سطح پوست انجام می‌دهد. این امر می‌تواند منجر به عرق کردن سر و گردن در خواب شود.
- ۲- بیماری‌های داخلی: برخی بیماری‌ها مانند بیماری‌های غده تیروئید، بیماری‌های قلبی عروقی و دیابت می‌توانند باعث افزایش تعریق در بدن شوند.
- ۳- استفاده از داروهای خاص: برخی داروها مانند داروهای تنظیم فشار خون، ضدافسردگی، ضدآلرژی و … می‌توانند باعث عرق کردن زیاد در بدن شوند.
- ۴- استرس و اضطراب: استرس و اضطراب می‌تواند باعث افزایش فعالیت غدد تعریق در بدن شده و در نتیجه عرق کردن سر و گردن در خواب را تسریع کند.
- ۵- مصرف مواد محرک: مصرف موادی مانند قهوه، چای سیاه، الکل و سیگار می‌تواند باعث افزایش تعریق در بدن شود.
- ۶- سطوح پایین تستوسترون در خون: این عامل نیز می‌تواند باعث تعریق شبانه شود.
در صورتی که عرق کردن سر و گردن در خواب به صورت شدید و پایدار باشد و با سایر علائم مانند خستگی، تنگی نفس، درد قفسه سینه و … همراه باشد، بهتر است با پزشک خود مشورت نمایید.
کدام داروها باعث عرق کردن بدن می‌شوند؟
بسیاری از داروها ممکن است باعث افزایش تعریق در بدن شوند. در زیر به برخی از این داروها اشاره می‌کنم:
- داروهای ضدافسردگی: مانند سرترالین و فلوکستین.
- داروهای ضدتشنج: مانند کاربامازپین و فنوباربیتال.
- داروهای ضدآلرژی: مانند آللراکس، ستیرین و کلروفنیرامین.
- داروهای درمان آنفلوانزا: مانند آمانتادین و ریمانتادین.
دیگر داروها: داروهایی مانند متادون، متوکلوپرامید و … ممکن است باعث افزایش تعریق در بدن شوند.
عرق سرد نشانه چیست؟
عرق سرد، عرقی است که در حین آن احساس سرما دارید. علت این مشکل یکی از موارد زیر می‌تواند باشد:
- شوک ناشی از حادثه به دلیل افت ناگهانی فشار خون
- بیماری‌های عفونی مثل سپتی‌سمی، آنفولانزا، آسم و …
- سکته مغزی
- بیماری‌های قلبی مثل نارسایی قلبی یا آریتمی
- استرس و اضطراب
چرا زنان یائسه زیاد عرق می‌کنند؟
زنان یائسه به دلیل تغییراتی که در سطح هورمون‌های بدنشان رخ می‌دهد، ممکن است عرق زیادی تجربه کنند. در زنان یائسه، سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون در بدن کاهش می‌یابد. این تغییرات هورمونی ممکن است باعث افزایش فعالیت غدد تعریق در بدن شوند.
علاوه بر این، زنان یائسه ممکن است با مشکلات دیگری مانند بیماری‌های قلبی، دیابت و … مواجه باشند که این عوامل عرق کردن زیاد را در پی دارد. بعضی از زنان یائسه ممکن است تجربه دردهای شدید، تعرق شبانه، به همراه بی‌خوابی و دیگر علائم یائسگی را داشته باشند. این علائم ممکن است با تجویز هورمون جایگزین و داروهای دیگر درمان شوند. در این مورد با پزشک مشورت کنید.
روش‌های خانگی برای کنترل تعریق بیش از حد
شما می‌توانید در کنار استفاده از ضدتعریق‌ها یا روش‌های درمانی اشاره شده، روش‌های خانگی دیگری از جمله موارد زیر را نیز برای کنترل تعریق بدنتان در نظر بگیرید:
- از پوشیدن لباس‌های سنگین خودداری کرده و از لباس‌هایی با پارچه سبک و خنک مانند پنبه و ابریشم استفاده کنید. هنگامی که قصد ورزش کردن و فعالیت در گرما را دارید، همرا خود پیراهن اضافه ببرید؛ همچنین می‌توانید برای جذب رطوبت ناشی از عرق کردن پاهایتان، از جوراب‌های مناسب (جوراب‌هایی از جنس پشم مرینو و پلی‌پرو می‌تواند انتخاب خوبی در این زمینه باشد) استفاده کنید.
- سعی کنید استحمام روزانه با صابون آنتی‌باکتریال را در برنامه خود داشته باشید تا باکتری‌هایی که در پوست عرق کرده شما ساکن شده و باعث ایجاد بوی بد می‌شوند را از بین ببرید. به یاد داشته باشید، پس از استحمام و پیش از استفاده از ضد تعریق، پوست خود را به طور کامل خشک کنید.
- برای جلوگیری از خراب شدن و گرفتن بوی بد لباس‌هایتان، می‌توانید از آسترهای زیربغل و کفی‌های کفش مناسب برای جذب رطوبت استفاده کنید.
- از مصرف غذاهای تند، الکل و نوشیدنی‌های داغی مانند چای و قهوه که موجب عرق کردن بدنتان می‌شوند خودداری کنید.
مهم است بدانید که این راهکارها تنها به عنوان روش‌های کمکی برای کاهش تعریق مورد استفاده قرار می‌گیرند و در صورت وجود بیماری‌هایی که باعث تعریق بیش از حد شده‌اند، حتما مراجعه به پزشک و تبعیت از دستورات وی لازم است.
پیش از آنکه به این مقاله از مجموعه مقالات مجله داروخانه آنلاین اندرزگو خاتمه دهیم، در این بخش به سوالات متداول و رایج شما در مورد علت عرق کردن زیاد و راه‌های درمان آن می‌پردازیم. با ما همراه باشید تا هیچ نکته‌ای برای شما ناگفته باقی نماند.
