قرص ملاتونین ، یک مکمل غذایی است.ملاتونین، اولین دارو برای درمان بی خوابی است که توسط آکادمی پزشکان خانواده امریکا (AAFP) معرفی شد. این دارو نسبتا امن بوده و کمترین خطر و عارضه جانبی را بهمراه دارد. مطالعات درمورد اثربخشی مکمل ملاتونین برای درمان بی خوابی متفاوت بوده است اما نتیجه یک فراتحلیل نشان داد افرادی که قرص ملاتونین مصرف می کردند، به طور متوسط ۷ دقیقه زودتر به خواب می رفتند و خواب آنها ۸ دقیقه بیشتر به طول می انجامید و حتی کیفیت خواب آنها بهتر از افرادی بود که دارونما را دریافت کردند. دوزهای مصرفی، نتایج و کیفیت مطالعه در بین کارآزمایی ها متفاوت بود.
ملاتونین چیست ؟
ملاتونین هورمونی است که توسط غده صنوبری ساخته میشود. غده صنوبری به اندازه نخود بوده و درست در وسط مغز انسان قرار گفته است. این غده به شما کمک میکند که تشخیص دهید چه زمانی وقت خواب و چه زمانی وقت بیدار شدن است. به طور کلی بدن انسان شبها ملاتونین بیشتری تولید میکند؛ به این معنی که ترشح این هورمون به هنگام غروب خورشید و هنگام عصر در بدن افزایش مییابد. مقدار نوری که در طی یک روز به بدن شما میرسد و همچنین ساعت بیولوژیک بدنتان، مقدار ترشح ملاتونین در بدن شما را تعیین میکند.
عملکرد ملاتونین
کار اصلی ملاتونین در بدن تنظیم چرخههای روز و شب یا چرخههای خواب و بیداری است. تاریکی سبب میشود بدن ملاتونین تولید کند که سیگنالهایی برای آماده کردن بدن برای خواب ایجاد مینماید؛ نور تولید ملاتونین در بدن را کاهش میدهد و بدن را آماده مینماید تا بیدار شود. برخی از افرادی که مشکل خوابیدن دارند، دارای سطوح پایین ملاتونین هستند و اینگونه فرض میشود که اضافه کردن ملاتونین از طریق دارو به آنها در خوابیدن کمک میکند.
چه عواملی موجب کاهش سطح ملاتونین در بدن می شود؟
عوامل کاهش سطح ملاتونین چیست؟ با کاهش سطح ملاتونین در بدن، پروسه به خواب رفتن مشکل میشود. موارد زیر از عواملی هستند که روی کم شدن سطح این هورمون تاثیر میگذارند:
- استرس
- استعمال دخانیات
- قرار گرفتن در معرض نور زیاد در شب (به ویژه نور آبی)
- عدم دریافت نور طبیعی کافی در طی روز
- شیفت کاری شب
- افزایش سن
قرص ملاتونین چیست ؟
مکمل ملاتونین نوعی مکمل غذایی است که حاوی مقادیر مناسبی از ملاتونین بوده و مصرف آن به تنظیم خواب شما کمک میکند که به صورت شربت یا قرص جویدنی در بازار پیدا می شود. معمولا افرادی که از اختلالات خواب رنج میبرند، مقدار این هورمنو در بدنشان اندک است. به کمک قرص ملاتونین میتوان به برطرف شدن این مشکل کمک کرد.
فواید مصرف قرص ملاتونین چیست؟
تا به اینجا گفتیم که افرادی که دچار اختلالات خواب هستند میتوانند از ملاتونین در قالب مکمل استفاده کنند اما در برخی موارد دیگر نیز میتوان از این قرص بهره گرفت. مثلا بعضی از اشخاص با مشکل اختلال تاخیر در فاز خواب مواجه هستند به این معنا که به عنوان مثال قبل از ساعت ۲ بامداد نمیتوانند به خواب روند. افرادی نیز هستند که مشاغلی دارند که در خواب اختلال ایجاد میکند مثلا شبکار هستند و یا ساعات خوابشان به دلیل مشکلات کاری قابل پیشبینی نیست.
به هنگام سفر و یا تغییر در مکان خواب نیز بسیاری از افراد دچار بیخوابی و یا بدخوابی میشوند. در این نوع موارد نیز قرص ملاتونین میتواند چارهساز باشد. همچنین ممکن است در موارد زیر نیز بتواند موثر واقع شود اما هنوز به تحقیقات بیشتری نیاز است:
- اختلال خواب ناشی از داروی فشار خون
- کاهش درد در زنان مبتلا به آندومتریوز
- کاهش فشار خون
- درمان جت لگ (نوعی اختلال خواب)
- نگرانی و استرس قبل از انجام عمل جراحی
- کاهش سایز تومورها
- کم کردن درد مفاصل
- کاهش تعداد پلاکت خون (در بیماری سرطان)
- ارتقاء سلامت چشم و بینایی
- بهبود زخم معده
- برطرف کردن وز وز گوش
- افزایش سطح هورمون رشد در مردان
نحوه مصرف قرص ملاتونین
در مورد مصرف قرص ملاتونین بهتر است با پزشک مشورت کنید اما به طور کلی این مکمل ایمن در نظر گرفته میشود. اگر قصد مصرف این قرص را دارید، از دوزهای پایین شروع کنید. به عنوان مثال ۳۰ دقیقه قبل از خواب ۰.۵ میلی گرم معادل ۵۰۰ میکروگرم قرص ملاتونین را مصرف کنید و اگر نتیجه مثبتی حاصل نشد، دوز مصرفی خود را به ۱ میلی گرم، ۳ میلی گرم یا ۵ میلی گرم افزایش دهید.
هرگز تصور نکنید که اگر دوز مصرفی خود را بدون هیچ اصولی افزایش دهید، خواب بهتری خواهید داشت. هدف شما باید این باشد که کمترین دوزی را که به خواب آرام شما کمک کند، بیابید.
بهترین زمان مصرف
بهترین زمان مصرف قرص ملاتونین چیست ؟ ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از خواب بهترین زمانی است که قرص ملاتونین میتواند موثر واقع شود. دلیل این امر آن است که پس از ۳۰ دقیقه از مصرف سطح این هورمون در خون افزایش مییابد. با این حال بهترین زمان مصرف ملاتونین ممکن است در هر فردی متفاوت باشد و با چند بار تجربه کردن میتوان بهترین زمان را یافت.
تاثیر ملاتونین بر کرونا
طبق آخرین تحقیقات دانشمندان در خصوص درمان کرونا با ملاتونین به نتایج امیدوارکنندهای دست یافته اند که ممکن است روی بیماری کرونا تاثیرات مثبتی داشته باشد. یکی از دلایل این امر ممکن است به خاصیت آنتی اکسیدانی فوقالعاده قوی ملاتونین مربوط شود که اثرات ضد ویروسی دارد. همچنین این هورمون با تاثیر روی یکی از گیرندههای سیستم ایمنی بدن روی کاهش آسیب ریوی و التهاب مجاری هوایی تاثیر گذاشته و بنابراین ممکن است در پیشگیری و درمان کرونا موثر واقع شود. در این زمینه به تحقیقات بیشتری نیاز است و پژوهشها فقط در مراحل اولیه هستند.
موارد منع مصرف قرص ملاتونین
- بارداری: به احتمال کم ملاتونین برای خانمهاییهایی که میخواهند باردار شوند، هنگامی که به صورت خوراکی یا تزریقی و بهصورت مداوم یا در دوزهای بالا استفاده شود، خطرناک است. ممکن است تاثیرات شبیه به کنترل بارداری داشته باشد که سبب میشود باردار شدن دشوارتر گردد. اطلاعات قابل اطمینان کافی برای اینکه آیا ملاتونین در دوزهای کمتر برای افرادی که میخواهند باردار شوند ،بیخطر است یا نه، وجود ندارد. برخی شواهد نشان میدهند دوزهای کم دو تا سه میلی گرم در روز ممکن است بیخطر باشد؛ اما به تحقیقات بیشتری برای تایید آن نیاز است. در ارتباط با بیخطر بودن استفاده از قرص خواب آور ملاتونین هنگام بارداری اطلاعات کافی وجود ندارد، پس بهتر است تا زمانی که اطلاعات بیشتری به دست آید، زمان بارداری یا هنگام اقدام به بارداری را بهعنوان موارد منع مصرف قرص ملاتونین رعایت نمایید.
- زمان شیردهی: اطلاعات کافی در ارتباط با بیخطر بودن ملاتونین در زمان شیردهی وجود ندارد؛ بنابراین بهتر است، استفاده نشود.
- کودکان: به احتمال کم، برای مدت کوتاه و بهصورت خوراکی، ایمن است و معمولاً هنگامی که تا سه میلی گرم در روز برای کودکان و ۵ میلی گرم در روز برای افرادی که در سن بلوغ هستند، مصرف شود؛ قابل تحمل است. نگرانیهایی در ارتباط با اینکه ممکن است ملاتونین با رشد در زمان بلوغ تداخل ایجاد کند، وجود دارد. تا زمانی که این مسئله تایید شود، باید مصرف ملاتونین را تنها برای کودکانی که نیازمند دریافت دارو هستند، محدود کرد. در ارتباط با اینکه مصرف خوراکی ملاتونین برای طولانیمدت در کودکان بیخطر است، شواهدی وجود ندارد و بهتر است جزو موارد منع مصرف قرص ملاتونین قرار بگیرد.
- بیماریهای خونریزیدهنده: ممکن است سبب افزایش خونریزی در افرادی که به بیماریهای خونریزیدهنده مبتلا هستند، شود.
- افسردگی: ملاتونین همچنین ممکن است علائم افسردگی را وخیم کند.
- فشار خون بالا: ملاتونین میتواند فشار خون را در افرادی که داروهای خاصی برای کنترل فشار خون مصرف میکنند، بالا ببرد؛ از استفاده از آن پرهیز کنید.
- بیماریهای تشنجی: مصرف ملاتونین ممکن است سبب افزایش ریسک تشنج شود.
- دریافت پیوند: ملاتونین میتواند عملکرد سیستم ایمنی را افزایش دهد و ممکن است با درمان سرکوب ایمنی که توسط افرادی که گیرنده پیوند هستند، دریافت میشود؛ تداخل داشته باشد.
دوز مصرف قرص ملاتونین
همانطور که گفتیم کمترین دوز ملاتونین که بتواند به خواب شما کمک کند، بهترین دوز است. به طور کلی دوز بین ۰.۲ تا ۵ میلیگرم به عنوان دوز اولیه ایمن در نظر گرفته میشود. دوز ایمن برای هر فرد به وزن بدن، سن و میزان پاسخگویی به دارو بستگی دارد. ملاتونین در بزرگسالان اغلب تا دوز ۸ میلیگرم در روز هیچ نوع عارضهای را ایجاد نمیکند. اما اطفال با دستور پزشک حداکثر میتوانند ۳ میلیگرم ملاتونین را در یک روز مورد استفاده قرار دهند. اگر میخواهید بیش از ۶ ماه از ملاتونین استفاده کنید، حتما با پزشک مشورت نمایید.
علائم مصرف بیش از حد ملاتونین چیست؟
اگر بیش از اندازه ملاتونین بخورید، ممکن است نتیجه عکس داده و خوابیدن را برای شما دشوار سازد یا حتی ریتم شبانهروزی شما را مختل کند. در این صورت ممکن است علائم زیر را تجربه کنید:
- احساس گیجی و خوابآلودگی در طی روز
- کابوسهای شبانه
- حالت تهوع
- سرگیجه و سردرد
- تحریک پذیری اعصاب و اضطراب
- اسهال
- درد مفاصل
مصرف بیش از حد این مکمل در برخی از افراد ممکن است روی فشار خون اثر منفی بگذارد. بنابراین اگر داروی فشار خون مصرف میکنید، در مورد استفاده از این قرص حتما با پزشک مشورت نمایید.
عوارض مصرف قرص ملاتونین چیست؟
به طور کلی قرص Melatonin یک مکمل ایمن و غیر اعتیاد آور محسوب میشود اما از آنجایی که هر نوع مکمل غذایی میتواند عوارض جانبی داشته باشد، در برخی افراد عوارض قرص ملاتونین با علائم زیر مشاهده شده است:
- سرگیجه
- سردرد
- حالت تهوع
- خواب آلودگی در طی روز
- درد معده
تداخل دارویی ملاتونین چیست؟
Melatonin ممکن است با برخی از داروها تداخل داشته باشد بنابراین در صورت استفاده از هر نوع دارو پیش از آغاز مصرف آن با پزشک مشورت کنید. برخی از این داروها به شرح زیر هستند:
- آرامبخش و خواب آور
- رقیق کننده خون
- ضد تشنج
- داروهای فشار خون
- ضد افسردگی
- ضد بارداری
- دیابت
- داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی
قرص Melatonin مکملی ایمن و تقریبا بدون عارضه است که علاوه بر تنظیم چرخه خواب در رفع بسیاری دیگر از مشکلات سلامتی نیز میتواند موثر باشد تا به آنجا که گفته میشود حتی ممکن است به پیشگیری و درمان کرونا نیز کمک کند.
اثر ملاتونین چند ساعت در بدن باقی میماند؟
نیمه عمر ملاتونین بین ۲۰ تا ۵۰ دقیقه است. یعنی نیمی از دوز اولیه آن پس از این مدت دفع میشود. ملاتونین به طور کلی ۴ تا ۵ ساعت در بدن انسان باقی میماند.
آیا میتوانیم هر شب قرص ملاتونین بخوریم؟
مصرف قرص ملاتونین طولانی مدت توصیه نمیشود. اگر به مدت طولانی قصد استفاده از این مکمل را داشته باشید، حتما باید با پزشک مشورت کنید.
منظور از ملاتونین گیاهی چیست؟
بعضی از گیاهان میتوانند به طور طبیعی باعث افزایش ملاتونین در بدن شده و خواب را بهبود ببخشند. مثل ریشه گیاه ماکا و گیاه خار مریم.
قیمت ملاتونین چقدر است؟
قیمت ملاتونین به دوز، تعداد در بسته و برند آن بستگی دارد. معمولا با قیمت زیر ۱۰۰ هزار تومان میتوانید این مکمل را از داروخانهها تهیه نمایید.
عوارض قرص ملاتونین چیست؟
معمولا قرص ملاتونین کاملا ایمن بوده و هیچ نوع عارضه جانبی ندارد. در موارد نادر سرگیجه، سردرد و حالت تهوع گزارش شده است.
