تعداد زیادی از والدین، درگیر یک نبرد همیشگی با اختلال خواب در کودکان هستند. اختلال خواب کودکان یک مشکل رایج بین آن‌هاست که می‌تواند روی عملکردشان در مدرسه، فعالیت‌های فوق برنامه و روابط اجتماعی آن‌ها اثر منفی بگذارد. تقریبا نیمی از کودکان، یکی از انواع اختلال خواب را تجربه می‌کنند؛ حتی کودکانی که قبل از پاندمی کرونا، مشکلی با خوابیدن نداشتند یا آن را درمان کرده بودند، ممکن است پسرفت کرده باشند.
خوشبختانه روش‌های متنوعی برای درمان اختلال خواب در کودکان و نوجوانان وجود دارند؛ اما نقش والدین در این مسیر چیست؟ اول از همه، باید این مشکل را بشناسید و بعد از آن در صورت لزوم به دکتر اختلال خواب کودکان مراجعه کنید. در این مطلب از داروخانه آنلاین اندرزگو، قصد داریم بهترین راهکارهای درمان اختلال خواب در کودکان را با هم بررسی کنیم؛ پس تا انتهای مطلب همراهمان باشید.
مطالعات نشان داده است که کیفیت و یا کمیت پایین خواب در کودکان وابسته به گروهی از مشکلات، از جمله دشواری های تحصیلی، رفتاری، رشدی و اجتماعی، ناهنجاری های وزنی و دیگر مشکلات سلامتی است. مشکلات خواب اطفال نه تنها بر سلامتی کودک اثر می گذارند، بلکه می توانند بر پویایی خانواده و خواب والدین و خواهر و برادر ها نیز اثر داشته باشند.
اختلال خواب چیست؟
هر فرد بالغ به طور کلی در طی شبانه روز باید چیزی حدود ۷ تا ۸ ساعت به خواب نیاز دارد و این میزان در کودکان بسته به سنی که داشته بیشتر است. با به هم خوردن خواب شبانه می توان گفت فرد دچار اختلال خواب شده است.
اختلالات خواب در واقع به گروهی از بیماری ها اتلاق می شود که باعث کاهش توانایی فرد در خواب منظم خواهند شد. این اختلال امروزه روز به روز به دلایل مختلفی در کل دنیا در حال افزایش است. بر اثر اختلالات خواب فرد خواب باکیفیتی نخواهد داشت و سلامت او به خطر می افتد. البته صرفاً با یکی دو شب بی خوابی یا آشفتگی در خواب نمی توان گفت که فرد دچار اختلال خواب شده است.
گاهی فرد به دلیل استرس، درد و بیماری ممکن است چند شبی خواب منظمی نداشته باشد و بعد از آن که دوباره همه چیز به روال طبیعی خود بازگشت خواب فرد نیز به کیفیت گذشته خواهد بود. اما افرادی که درگیر اختلال خواب هستند مدت های طولانی است که با مشکل بی خوابی یا نداشتن یک خواب باکیفیت دست و پنجه نرم می کنند.
اختلال خواب در کودکان نشانه چیست؟
تغییرات ذهنی و فیزیکی کودکان در هر مرحله از رشد آن‌ها، می‌تواند مشکلاتی برای خواب کودکان ایجاد کند. ممکن است کودکتان مدتی درگیر اضطراب جدایی شود و نیمه‌شب‌ها به آغوش شما نیاز داشته باشد. گاهی کودک در حال یادگیری کلمات است و با هیجان از خواب می‌پرد تا نام همه‌چیز را با صدای بلند بگوید. حتی تمایل به کشش دست و پاها می‌تواند باعث اختلال خواب در کودکان نوپا شود.
تجربه هیجانات زیاد یا خستگی بیش از حد در یک روز، می‌تواند کودک را به‌حدی مضطرب کند که در پایان آن روز، خواب آرام برای او ممکن نباشد. معمولا مصرف خوراکی‌های کافئین‌دار هم خوابیدن کودکان را دشوارتر می‌کند. ورود به یک محیط جدید یا تغییرات قابل توجه در روتین زندگی، یکی از دلایل اصلی افزایش اضطراب و بروز انواع مشکلات رفتاری در کودکان است؛ خواب هم از این قاعده مستثنی نیست. سایر دلایل اختلال خواب عبارتند از:
- بیماری؛
- حساسیت‌ها؛
- آپنه خواب؛
- هراس شبانه؛
- خواب‌گردی؛
- سندرم پای بی‌قرار (RLS).
روانشناسان و روانپزشکان معتقدند که کمبود خواب ممکن است سبب موارد زیر شود:
- تصادفات و جراحت ها
- مشکلات رفتاری
- مشکلات خلقی
- مشکلات یادگیری، تمرکز و حافظه
- مشکلات اجرایی
- واکنش کند تر
- پرخوری
علائم مشکلات خواب در کودکان
اگر کودکتان هر یک از علائم ناشی از مشکل خواب زیر را نشان داد، با متخصص اطفال خود صحبت کنید:
- خروپف کردن
- توقف تنفس در هنگام خواب
- مشکل در به خواب رفتن
- مشکل در خوابیدن در تمام طول شب
- مشکل در بیدار ماندن در طول روز
- کاهش عملکرد اجرایی در طول روز بدون هیچ دلیل مشخص
- وقایع غیر معمول در طول خواب، مانند راه رفتن در خواب یا کابوس دیدن
توصیه هایی برای بهبود خواب کودک شما
- یک زمان مشخص برای به خواب رفتن تعیین کنید و آن را تغییر ندهید. همین طور، زمان بیدار شدن در روز های طول هفته با زمان بیدار شدن در آخر هفته نباید بیشتر از یک تا یک و نیم ساعت تفاوت داشته باشد.
- یک مراسم آرام بخش برای به خواب رفتن ایجاد کنید؛ مانند حمام گرم کودک یا خواندن داستان برای او.
- ۶ ساعت پیش از به خواب رفتن کودکتان، به او غذا یا نوشیدنی های حاوی کافئین ندهید.
- مطمئن شوید که دمای اتاق خواب کودک مناسب است و اتاق تاریک است.
- مطمئن شوید که سرو صدا در خانه کم است.
- نزدیک به زمان خواب، به کودکان وعده های غذایی بزرگ ندهید.
- زمان بازی بعد از شام را تبدیل به یک زمان آرام بخش کنید، زیرا فعالیت بیش از حد پیش از زمان خواب، کودک را بیدار نگه می دارد.
- در زمان به خواب رفتن کودک، تلویزیون، کامپیوتر، موبایل و رادیو نباید روشن باشند یا موسیقی نباید در حال پخش باشد. تلویزیون و بازی های ویدئویی باید حداقل یک ساعت قبل از زمان خواب، خاموش شوند.
- نوزادان و کودکان باید زمانی که خسته به نظر می رسند ولی هنوز بیدارند، به تخت برده شوند (نه زمانی که در یک اتاق دیگر یا در آغوش والدین خود به خواب رفته اند).
اختلال خواب در کودکان انواع مختلفی دارد و ممکن است به دلایل متفاوتی بروز کند. الگوی خواب کودکان در مراحل مختلف رشدشان تغییر می‌کند. درمان اختلال خواب کودکان به صبر، پشتکار و مسئولیت‌پذیری شما بستگی دارد؛ اما خبر خوب، این است که اغلب مشکلات خواب کودکان، قابل حل است. اگر با وجود اجرای نکات گفته‌شده برای بهبود خواب فرزندتان، همچنان مشکل خواب دارد، حتما با متخصص بیماری های کودکان مشورت کنید. ممکن است پزشک، روش‌های دیگری برای رفع مشکل اختلال خواب کودکتان پیشنهاد کند یا شما را به یک کلینیک خواب کودکان ارجاع دهد.
