علائم سرماخوردگی در کودکان
سرماخوردگی آنقدر که برای اطفال طاقت‌فرسا و نگران‌کننده است، برای بزرگسالان نیست. هرچه سن کودک پایین‌تر باشد، نگرانی‌ها و حساسیت‌های بیشتری برای مداوای سریع وی وجود دارد چراکه سهل‌انگاری در مراحل درمان ممکن است با عواقب ناخوشایندی همراه باشد.
هر نوع نشانه‌ای از سرماخوردگی باید در کودکان جدی گرفته شده و از درمان‌های خودسرانه‌ای که با نظر پزشک هماهنگ نیست، باید خودداری به عمل آید. در این مطلب از داروخانه آنلاین اندرزگو شما را با اولین علائم سرماخوردگی کودکان آشنا می‌کنیم. آیا مصرف شربت سرماخوردگی کودکان را درست از همان شروع نخستین علائم باید آغاز کرد؟
سرماخوردگی
بیش از ۲۰۰ نوع ویروس مختلف می‌توانند موجب عفونت شده و سرماخوردگی را بوجود آورند. اما راینوویروس شایع‌ترین ویروسی است که سبب بروز سرماخوردگی می‌شود. از آنجایی‌که سرماخوردگی عامل ویروسی دارد، مصرف آنتی بیوتیک‌ها روی آن تاثیری نخواهد گذاشت.
سرماخوردگی در کودکان زمانی خطرناک است که یا کودک خیلی کوچک بوده و نوزاد به حساب بیاید یا اینکه کودک دارای نقص سیستم ایمنی باشد. بیماری سرماخوردگی بدون اینکه هیچ درمانی روی آن صورت بگیرد، معمولا ظرف ۴ تا ۱۰ روز به طور کامل مداوا می‌شود.
علت سرماخوردگی
قبل از اینکه اولین علائم سرماخوردگی کودکان را مورد بررسی قرار دهیم باید همان‌طور که قبلا اشاره کردیم بگوییم که بیشتر سرماخوردگی‌ها ناشی از راینوویروس است. این ویروس به صورت قطرات نامرئی در هوا یا وسایلی که لمس می‌کنیم، وجود دارد.
این ویروس می‌تواند به پوشش محافظ بینی و گلو نفوذ کرده و سبب واکنش سیستم ایمنی شود. در این صورت علائمی همچون گلودرد، سردرد و مشکلات تنفسی بروز می‌یابد. هوای خشک داخل یا خارج منزل می‌تواند مقاومت در برابر عفونت ناشی از راینوویروس را کاهش دهد.
سیستم ایمنی کودکان هنوز کامل نشده و برای همین در مقابل عوامل بیماری‌زا حساس است. همین باعث می‌شود که در طول سال، امکان ابتلای به سرماخوردگی در دفعات مختلف برای آنها وجود داشته باشد.
عفونت نواحی فوقانی دستگاه تنفس یا همان سرماخوردگی کودک چیز عجیب و خطرناکی نیست. هر زمانی که کودک با نوعی از ویروس سرماخوردگی مواجه می‌شود، سیستم ایمنی او شروع به تولید آنتی‌بادی‌ها می‌کند. این آنتی‌بادی‌ها توانایی بدن او در مواجهه بعدی با ویروس‌ها بالا می‌برند.
بچه‌ها از ۲ سال به بالا در رده‌بندی سنی کودک قرار می‌گیرند. بیشتر آنها به مهدکودک می‌روند و با کودکان مختلف در تماس هستند. این یکی از عوامل مهمی است که باعث مواجهه با ویروس‌های مختلف و ابتلا به سرماخوردگی می‌شود.
کودکان با وسایل مختلف بازی می‌کنند و به سطوح گوناگون هم دست می‌زنند. لمس صورت با دستان آلوده از عوامل دیگری است که ابتلا به سرماخوردگی در آنها را شایع می‌کند. هرچند که سیستم ایمنی کودکان هنوز قوی نشده اما این بیماری معمولا در حدود ۱ هفته بیشتر طول نمی‌کشد.
علائم اولیه سرماخوردگی کودکان
بروز سرماخوردگی در کودکان همچون بزرگسالان اغلب با علائم و نشانه‌های زیر همراه است:
خارش گلو
در ابتدای سرماخوردگی معمولا کودکان از درد گلوی خود شکایت می‌کنند. در این حالت ممکن است به دلیل عدم توانایی در بلع آسان، تمایل کمتری به خوردن خوراکیها نشان دهند. خارش گلو در روزهای بعدی به درد گلو منجر خواهد شد.
آبریزش یا گرفتگی بینی
گاهی اولین علامت سرماخوردگی آبریزش بینی است. این عارضه معمولا برای کودکان بسیار آزاردهنده به نظر می‌رسد زیرا به هنگام بازی، تحرک یا خواب مدام باید با دستمال ترشحات بینی خود را پاک کنند. اگر کودک خیلی کوچک باشد، والدین وی باید این کار را به عهده بگیرند که مسلما خیلی آزاردهنده است. چنانچه ترشحات بینی پس از مدتی تمایل به رنگ زرد یا سبز داشته باشد، نشانه عفونت است و برای مصرف دارو باید به پزشک مراجعه شود.
عطسه
کودکی که به طور غیر معمول مدام عطسه می‌کند، به احتمال زیاد دچار سرماخوردگی شده است. عطسه به دلیل تحریک غشاهای مخاطی بینی و گلو بوجود می‌آید. هنگامی‌که ویروس سرماخوردگی سلول‌های بینی را آلوده می‌کند، بدن واکنش نشان داده و هیستامین آزاد می‌کند. در این صورت رگ‌های خونی گشاد شده و غدد مخاطی ترشحات خود را آغاز می‌کنند.
خستگی زیاد و دردهای عضلانی
وقتی می‌بینید کودک مثل همیشه بازی نمی‌کند و حوصله همیشگی را ندارد، ممکن است سرماخورده باشد. احساس خستگی و تمایل به استراحت و خواب از اولین علائم سرماخوردگی کودکان به حساب می‌آید. خستگی غیر معمول کودکان ممکن است با دردهای عضلانی نیز همراه باشد.
از دست دادن اشتها
اگر می‌بینید کودک تمایلی به خوردن غذا ندارد یا به اندازه همیشه غذا نمی‌خورد، احتمال بروز سرماخوردگی در وی زیاد است. به جز از دست دادن اشتها علائم دیگر را نیز بررسی کنید تا مطمئن شوید که فرزندتان سرماخورده است یا نه. هنگامی‌که کودک یا بزرگسال دچار سرماخوردگی می‌شود،
تولید سیتوکین که یک ماده شیمیایی است در مغز بیشتر شده و ترکیبات مغز تغییر می‌کند. سیتوکین‌ها اشتها را کاهش داده و به بدن کمک می‌کنند تا انرژی را برای مبارزه با بیماری ذخیره نمایند.
تب خفیف از اولین علائم سرماخوردگی کودکان
در ابتدای سرماخوردگی ممکن است متوجه شوید که بدن کودک کمی داغ‌تر از همیشه است و تب دارد. در این حالت بهتر است با آب ولرم کودک را پاشویه کنید تا تب بیشتر نشود. درجه تب کودک را مدام باید مد نظر بگیرید زیرا تب بالا در کودکان احتمال بروز تشنج را بیشتر می‌کند. تشنج آسیب‌هایی به مغز می‌رساند که ممکن است جبران‌ناپذیر باشند. اگر تب کودک قطع نشود باید حتما به پزشک مراجعه نموده و از داروهایی مثل استامینوفن استفاده کنید.
اگر در کنار موارد بالا، علائمی به شرح زیر هم در کودک دیده شد، باید خیلی سریع به پزشک اطفال مراجعه کنید:
- مشکلات تنفسی مانند خس‌خس یا نفس‌کشیدن بلند
- ناتوانی و دشواری در بلع
- ظهور نقاط و زخم‌های قرمز روی پوست
- درد سینه
- تبی که ۵ روز طول بکشد یا با دارو درمان نشود.
- وجود درد در گوش، سر یا گلو
- تورم غدد گردن
- سرفه‌ای که یک ماه طول بکشد و در شب یا هنگام فعالیت بدتر شود.
درمان سرماخوردگی کودکان
گاهی برای والدین این سوال به وجود می‌آید که برای سرماخوردگی کودکان چی خوبه؟ برای درمان سرماخوردگی‌های ویروسی دارویی مشخص و درمانی قطعی وجود ندارد. برای همین بهترین کار این است که ابتدا به دکتر اطفال برای بررسی وضعیت کودک مراجعه کنید و بعد یکی از روش‌های درمانی را پیش بگیرید؛ در ادامه درباره آنها بیشتر توضیح می‌دهیم.
درمان خانگی سرماخوردگی
به کمک درمان‌های خانگی می‌توانید علائم و عوارض بیماری را در کودک کاهش بدهید. مصرف زیاد مایعات و استراحت‌کردن از مؤثرترین کارهایی است که باید انجام شوند.
بسیاری از کودکان در دوران سرماخوردگی دچار کم‌اشتهایی می‌شوند. سعی کنید، آنها را تشویق به خوردن مواد مقوی کنید. از درمان‌های خانگی مفید دیگر هم نگاهی به موارد زیر داشته باشید:
- اگر پزشک اجازه داد، برای تسکین گرفتگی بینی از سرم نمکی برای شست‌وشوی بینی کودک استفاده کنید.
- برای بهبود وضعیت تنفس کودک هم می‌توانید با او در حمام آب داغ بنشینید. مراقب باشید که آب داغ با بدن کودک تماس پیدا نکند.
- مصرف آب گرم همراه با عسل و لیمو می‌تواند گلو درد در سرماخوردگی کودک را تسکین بدهد. این برای درمان سرما خوردگی کودکان زیر یک سال توصیه نمی‌شود چون آنها نباید عسل بخورند.
آب‌نبات‌های تسکین‌دهنده گلو هم در سرماخوردگی تجویز می‌شوند اما نه برای کودکان. برای درمان سرماخوردگی کودکان زیر ۲ سال نباید به سراغ مصرف چنین آب‌نبات‌هایی بروید چون احتمال خفگی وجود دارد.
درمان سنتی سرماخوردگی
در میان روش‌های سنتی درمان سرماخوردگی از موارد زیر هم برای بهبود حال کودکان کمک بگیرید:
- بدن کودک را با آب ولرم شست‌وشو بدهید تا تب او را پایین بیاورید.
- سوپ مرغ هم راهی قدیمی و مفید برای درمان سرماخوردگی و کاهش علائم آن است.
- زیر سر کودک را در هنگام خوابیدن بلند کنید تا راحت‌تر نفس بکشد.
درمان گیاهی سرماخوردگی کودک
مصرف مایعات و دم‌نوش‌های گیاهی را فراموش نکنید. یادتان باشد که پیش از دادن دم‌نوش و چای گیاهی به کودک از سازگاری آن با دستگاه گوارشش مطمئن شوید.
دم‌نوش بابونه از انتخاب‌های مناسب برای درمان سرماخوردگی کودک است. این نوشیدنی می‌تواند ضمن ایجاد آرامش در بدن کودک، عوارض سرماخوردگی مانند سرفه را کاهش بدهد.
در دوران سرماخوردگی، کودکان بی‌اشتها می‌شوند اما اگر گلو درد داشته باشند با پیشنهادی جذاب می‌توانید آنها را به خوردن علاقه‌مند کنید. چه پیشنهادی؟ توت‌فرنگی یا شاه‌توت یخ‌زده برای تسکین گلودرد کودک مفید هستند و در ضمن طعم خوبی هم دارند و کودک را سر ذوق می‌آورند.
چگونه از ابتلای کودک به سرماخوردگی جلوگیری کنیم ؟
اولین علائم سرماخوردگی کودکان را بررسی کردیم. اگر می‌‌خواهید فرزندتان به سرماخوردگی مبتلا نشود، باید به نظافت شخصی وی بیشتر اهمیت داده و به وی گوشزد کنید که دست‌های خود را مدام بشوید. زمانی‌که فردی که سرماخورده است وسیله‌ای را لمس می‌کند، اگر فرزند شما نیز به همان شیء دست بزند، در این صورت احتمال ابتلا به سرماخوردگی زیاد است. دستگیره‌های در، نرده‌های پله‌ها، کتاب‌ها، مدادها و خودکارها و دسته بازی‌های ویدیویی بیش از هر چیز دیگر حامل ویروس سرماخوردگی هستند. هنگامی‌که کودک به این وسایل دست بزند، حتما باید دست خود را به مدت حداقل ۲۰ ثانیه با آب و صابون بشوید.
کودک خود را تشویق کنید که به هنگام عطسه و سرفه جلوی دهان و بینی خود را بگیرد و وقتی آبریزش بینی دارد، با دستمال کاغذی بینی خود را تمیز کند. همچنین به کودک یادآوری کنید که پس از عطسه، سرفه و پاک کردن ترشحات بینی دست‌های خود را بشوید.
سرماخوردگی کودکان معمولاً نگران‌کننده نیست
همان‌طور که پیش‌تر هم اشاره شد، کودکان به واسطه سیستم ایمنی ضعیف‌تر و ناتوانی در رعایت کامل بهداشت بیشتر دچار سرماخوردگی می‌شوند. برای پیشگیری باید به آنها رعایت بهداشت به ویژه شستن دست‌ها را یاد بدهید.
اگر احساس کردید که وضعیت سرماخوردگی کودک نامطلوب است و آثاری از بهبود با به‌‌کارگیری روش‌های درمانی دیده نمی‌شود به پزشک مراجعه کنید.
علائم سرماخوردگی در نوزادان
نشانه‌های بروز سرماخوردگی در نوزادان شبیه به علائم سرماخوردگی کودکان بزرگ‌تر است. مثلا آبریزش بینی، مشکل در به خواب رفتن، عطسه، سرفه، کاهش اشتها، بی‌حالی و بی‌حوصلگی در کودک دیده می‌شود. والدین معمولا با مشاهده این علائم در نوزاد خود دچار ترس و وحشت می‌شوند در حالی‌که سرماخوردگی اغلب بی‌خطر است و اگر به موقع درمان شود، مشکلی را ایجاد نمی‌کند.
وقتی کودک سرما می خورد، در چه صورتی باید به پزشک مراجعه شود؟
با مشاهده اولین علائم سرماخوردگی کودکان کمی صبر کنید. اگر پس از چند روز فرزند شما خوب نشد، به پزشک اطفال مراجعه نمایید. همچنین اگر تب بالا، استفراغ، لرز، سرفه شدید، هر گونه ناراحتی تنفسی یا خستگی مفرط دارد، هرچه سریع‌تر با پزشک تماس گرفته و از او بخواهید که کودک را معاینه کند.
این علائم ممکن است مرتبط با آنفلوانزا یا عفونت باکتریایی باشد. اگر فرزند شما مبتلا به آسم، دیابت یا دیگر بیماری‌های مزمن است با مشاهده نخستین علائم سرماخوردگی به پزشک مراجعه کنید. از درمان‌های خودسرانه و مصرف بی‌رویه دارو برای کودک مبتلا به سرماخوردگی بپرهیزید زیرا ممکن است عواقب ناخوشایندی را در پی داشته باشد.
